Jeśli masz wątpliwości lub jesteś ciekawy jak powinieneś przygotować się do badań z Twojego skierowania, zajrzyj tutaj.
Większość Polaków bagatelizuje poprawne przygotowanie do badań diagnostycznych. Kilka łyków kawy przed wyjściem z domu, papieros zapalony przed wejściem do placówki medycznej czy nieprawidłowa dieta dzień przed badaniami. Uważaj, Twoje wyniki mogą zostać zafałszowane przez nieprawidłowe przygotowanie do badania. Dokładność i wiarygodność badań zależy także od Ciebie.
Pamiętaj, że 8-godzinna przerwa w jedzeniu jest konieczna dla większości planowych badań krwi, dlatego najprościej wykonać je rano. Niektóre z nich, np. oznaczenie lipidów (cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL, cholesterolu HDL, trójglicerydów) wymagają nawet 12-godzinnej przerwy w jedzeniu, a ostatni posiłek przed badaniem lipidów powinien być lekkostrawny czyli ugotowany na parze lub w wodzie, zawierający młode (obrane) warzywa, mięso drobiowe czy chude przetwory mleczne. W skrajnych przypadkach lekarz może zalecić niestandardowy tryb przygotowania do badań krwi (np. pacjentom chorym na cukrzycę), dlatego uważnie słuchaj wskazówek kierującego na badania. W diagnostyce cukrzycy pomiar glukozy we krwi wykonuje się o różnych porach dnia – na czczo, po jedzeniu lub wypiciu ściśle odmierzonej dawki glukozy. Pozwala to na stworzenie krzywej cukrowej, która jest niezwykle pomocna przy ustaleniu odpowiednich dawek leków dla cukrzyków czy w diagnozie choroby. Stężenie niektórych hormonów (np. kortyzolu) waha się w ciągu doby- w tym przypadku lekarz może wskazać Ci godzinę, o której najlepiej wykonać badanie.
Powstrzymując się od jedzenia, absolutnie nie należy ograniczać picia wody. Odwodnienie organizmu może być dużym utrudnieniem rutynowego pobrania krwi, wywołując niepotrzebny stres. Woda nie tylko nawadnia organizm, ale uelastycznia skórę i żyły, co powoduje, że są one bardziej widoczne, dzięki czemu pielęgniarka wykonująca wkłucie zrobi to szybko i sprawnie. Jeżeli masz tendencję do zasłabnięć – odwodnienie i stres związany z pobraniem krwi może je sprowokować. Miej na uwadze, że parametry zagęszczonej krwi mogą być inne i ostateczny wynik nie zawsze będzie miarodajny.
Niektóre produkty spożywcze i używki wpływają na wynik badań krwi. Zapamiętaj, że:
- poranna kawa może znacznie obniżyć poziom magnezu i glukozy,
- alkohol wypity przed planowanym pobraniem krwi może zniekształcić wynik oznaczenia prób wątrobowych,
- wypalenie papierosa na godzinę przed pobraniem krwi podwyższa poziom niektórych hormonów np. adrenaliny czy kortyzolu. U nałogowych palaczy obserwuje się podwyższony poziom białych krwinek krwi.
Weź wszystkie leki, które przyjmujesz na stałe w dniu badania – chyba, że lekarz zaleci inaczej. Jeżeli przyjmujesz leki, których nie konsultowałeś z lekarzem (np. sprzedawane bez recepty preparaty na przeziębienie, leki przeciwbólowe czy suplementy), to pamiętaj że mogą wpływać na wyniki badań (np. prób wątrobowych) i warto wspomnieć o nich lekarzowi w trakcie wypisywania skierowania na badania.
Pobranie krwi u dziecka to zawsze wyzwania dla rodzica. Nie obiecuj dziecku, że ukłucie będzie całkowicie bezbolesne – lepiej uspokoić dziecko że ukłucie jest szybkie, a Ty będziesz cały czas blisko niego. Sam znasz swoje dziecko najlepiej i zdecyduj czy może obserwować pobranie krwi, czy też lepiej odwrócić uwagę dziecka od wpatrywania się w igłę. Dzielny pacjent zasługuje na pochwałę.
Po pobraniu krwi może pojawić się niewielki siniak w miejscu wkłucia igły. Aby temu zapobiec przytrzymaj przez kilka minut gazik, który przyłoży pielęgniarka. Przez jakiś czas nie dźwigaj ciężkich rzeczy. Po badaniu czas na pyszne i pełnowartościowe śniadanie.
Najczęściej wykonujemy badania krwi. Jest to szybka i skuteczna metoda w diagnozie różnego rodzaju schorzeń. W 2016 roku według badań Głównego Urzędu Statystycznego 46% ankietowanych Polaków miało wykonane przynajmniej jedno badanie laboratoryjne. Lekarze zlecali najczęściej morfologię i badanie ogólne moczu. Jednak coraz częściej lekarze zlecają badania obrazowe. Są niezbędne w zdiagnozowaniu wielu chorób, kontroli leczenia i profilaktyce. Współczesna medycyna pozwala bardzo szczegółowo i dokładnie zobrazować narządy wewnętrzne. Do diagnostyki obrazowej zaliczamy badania ultrasonograficzne (USG) i rentgenowskie (RTG). Lekarz może wypisać Ci skierowanie na badanie wysokospecjalistyczne czyli tomografię komputerową (TK) lub rezonans magnetyczny (RM). Aby wyniki były zadawalające, do takich badań również należy się odpowiednio przygotować. Jeżeli nie otrzymałeś instrukcji od lekarza, który kierował Cię na badanie – skontaktuj się z pracownią diagnostyczną. Każda pracownia posiada szczegółowe instrukcje właściwe dla rodzaju badania i danej części ciała. Pamiętaj, że jeśli będziesz nieprawidłowo przygotowany do badania, będziesz musiał je powtórzyć.
Najczęściej wykonuje się badania obrazowe z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego. Są to nie tylko popularne „badania rentgenowskie”, ale także tomografia komputerowa czy mammografia. Pojedyncze badanie jest bezpieczne, ale liczba naświetlań promieniami rentgenowskimi powinna być kontrolowana, ponieważ nie jest ono obojętne dla zdrowia. Badania należy wykonywać tylko wówczas, gdy korzyści zdrowotne przewyższają skutki naświetlania. Jeżeli otrzymałeś skierowanie na badania z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego, to koniecznie poinformuj lekarza ile badań wykonałeś w ostatnim czasie. Szczególne zasady dotyczą ekspozycji na promieniowanie rentgenowskie dzieci, kobiet w wieku rozrodczym, kobiet w ciąży i karmiących.
Badań wykorzystujących promieniowanie rentgenowskie należy unikać szczególnie w ciąży, a kobiety planujące ciążę powinny wykonywać je w I fazie cyklu. Jeżeli masz wyznaczony termin badania i właśnie dowiedziałaś się, że jesteś w ciąży, koniecznie skonsultuj się ze swoim lekarzem. Być może można wykonać inny rodzaj badania lub wykonać je po porodzie, a jeśli jest to niezbędne – zastosować takie techniki osłony brzucha, aby zapewnić maksymalną ochronę zarodka.