Usunięcie barier architektonicznych w otoczeniu osoby niepełnosprawnej oznacza większą samodzielność i odzyskanie wpływu na własne życie. Odpowiednia aranżacja miejsca zamieszkania, która jest dostosowana do potrzeb osoby z niepełnosprawnością, jest bardzo ważną sprawą wpływającą na jej funkcjonowanie w nowej rzeczywistości po wypadku.

Dostosowanie mieszkania - od czego zacząć

Aby jak najlepiej dostosować mieszkanie do swoich potrzeb, określ własne możliwości i ograniczenia. Czynnikami, które o tym decydują, są m.in.

• Wymiary ciała, zasięg ramion,
• Ograniczenia ruchomości stawów, przykurcze i usztywnienia,
• Możliwość wykorzystania poszczególnych mięśni, ograniczenia, które wynikają ze stopnia ich porażenia,
• Rodzaj Twojego sprzętu ortopedycznego, dokładne wymiary wózka,
• Poziom samoobsługi i samodzielności w codziennych czynnościach.

W trakcie planowania przyjaznego miejsca zamieszkania określ, ile przestrzeni wokół siebie potrzebujesz na statycznie wykonywane czynności oraz na swobodne przemieszczanie się. Adaptacja mieszkania do Twoich potrzeb nie zawsze musi się wiązać ze zmianami architektonicznymi, czy instalacją specjalnych urządzeń. Należy zacząć od odpowiedniego ustawienia mebli oraz innego wyposażenia, aby nic nie utrudniało Ci przemieszczania i funkcjonowania. Przesunięcie łóżka czy szafy, usunięcie dywanu, pozbycie się niepotrzebnych dużych przedmiotów zajmujących przestrzeń lub umieszczenie niżej półek może wystarczyć do tego, aby mieszkanie stało się funkcjonalne.

Kuchnia

Układ mebli oraz umiejscowienie sprzętu kuchennego powinny umożliwić swobodne manewrowanie wózkiem oraz sprawne wykonywanie wszystkich prac. Dobrym rozwiązaniem jest otwarta kuchnia połączona z pokojem. To zapewni dużą przestrzeń i pozwoli na umieszczenie w pobliżu kuchni stołu, przy którym możesz spożywać posiłki. Przy takim rozmieszczaniu nie będziesz przenosić posiłków do innych pomieszczeń.  Najbardziej praktyczny układ kuchni to ten z lodówką najbliżej wejścia, następnie zlewozmywakiem, a dalej miejscem do przyrządzania posiłków i ich gotowania. Ciąg mebli i sprzętów nie może mieć nierówności i wystających elementów, ponieważ utrudnia to swobodne poruszanie się i działanie w kuchni. Blaty powinny być zaokrąglone i ustawione na odpowiedniej wysokości, która dla osoby poruszającej się na wózku wynosi ok. 80 cm. Pod blatami potrzebne jest miejsce, aby móc podjechać i manewrować wózkiem. Warto więc zrezygnować z jednego rzędu dolnych szafek. Przy aranżacji kuchni dobrym rozwiązaniem jest montaż mechanizmu do opuszczania górnych szafek, wysuwanych szuflad wyposażonych w półki i kosze, szerokich uchwytów czy wyposażenie szuflad w rolki, które ułatwią korzystanie z nich bez większego wysiłku.

Łazienka

Dostosowanie łazienki jest bardzo ważne dla niezależności, dbałości o higienę osobistą i profilaktykę prozdrowotną. Należy zapewnić w niej odpowiednią przestrzeń do manewrowania wózkiem (okrąg o średnicy minimum 150 cm) oraz dostosować prysznic i toaletę. Jeśli łazienka i toaleta znajdują się w osobnych pomieszczeniach, warto rozważyć ich połączenie, aby zyskać większą przestrzeń. Najlepszym rozwiązaniem przy aranżacji miejsca do kąpieli jest prysznic z brodzikiem, osłonięty przesuwanymi lub otwieranymi drzwiami. Bateria prysznicowa powinna być umieszczona na odpowiedniej wysokości. Niezbędne jest zamontowanie poręczy i krzesła prysznicowego aby zapewnić stabilną i wygodną pozycję podczas kąpieli. W zależności od stopnia Twojej sprawności i budowy ciała krzesło może być składane, z oparciem lub montowane ruchomo na poręczy. Jeśli jednak zdecydujesz się na wannę, jej wysokość nie może przekraczać wysokości siedziska wózka, a jej szerokość musi pozwalać na sprawne wchodzenie i wychodzenie. Kolejną istotną sprawa jest dostosowanie sedesu. Muszla powinna być umiejscowiona na wysokości ok. 50 cm i zaopatrzona w poręcze. Odpowiednie ułożenie umywalki zapewni Ci swobodny podjazd wózkiem oraz dostęp do kranu. Dlatego nie powinna być zbyt głęboka oraz zamontowana za wysoko. Dla własnego bezpieczeństwa zwróć uwagę na posadzkę – powinna być wykonana z antypoślizgowego materiału, np. terakoty.

Sypialnia

Komfortowa sypialnia to miejsce, w którym musisz swobodnie się poruszać. Aby to osiągnąć, należy tak ustawić szafki i komody, aby nie przeszkadzały Ci w nieskrępowanym dostępie do łóżka. Najlepiej, jeśli dostęp jest z dwóch stron, ponieważ ułatwi Ci to np. ścielenie łóżka. Dla osób ze znacznymi ograniczeniami ruchowymi dobrym rozwiązaniem będzie łóżko z elektryczną regulacją wysokości. Dla bardziej sprawnych wystarczy natomiast zamontowanie drabinki lub uchwytów umożliwiających podciąganie się i przemieszczanie na łóżku. Jeśli ze względów zdrowotnych dużo czasu spędzasz w łóżku, rozważ montaż stolika najeżdżającego na łóżko, z możliwością ustawienia jego wysokości i nachylenia blatu.